Kenapa ibu perlu berurut selepas bersalin? Ia memberi banyak faedah kepada ibu, antaranya adalah:

• melancarkan perjalanan darah;
  
• mengeluarkan darah (lokia) yang terperangkap dan bertakung;
• membetulkan urat-urat yang tegang, terputus atau yang terkeluar daripada tempatnya;
• menaikkan semula rahim;
• memecahkan lemak;
• menegang dan membentuk tubuh untuk membantu si ibu kembali ke bentuk badan asal;
• mempercepatkan proses pemulihan keseluruhan selepas bekerja keras melahirkan anak.

Disamping faedah-faedah diatas, urutan tradisional di bahagian payudara dipercayai membantu melancarkan pengaliran susu.


Ibu yang bersalin secara normal boleh diurut selepas 3 hari tempoh bersalin. Manakala ibu yang bersalin secara pembedahan boleh diurut selepas 14 hari tempoh kelahiran atau bergantung kepada keadaan luka pembedahan.

Urutan digalakkan dilakukan pada waktu pagi, sekurang-kurangnya tiga hari berturut-turut; lebih banyak, lebih baik. Masalah seperti lemah badan, badan mudah masuk angin, air ketuban dan air bisa tidak keluar boleh dialami oleh ibu sekiranya lambat diurut.


*Sumber Rujukan : 
1. Traditional Malay Confinement : Theory Of Bertungku, Tangas, Salai, Sauna, Bengkung, Barut, Pilis bt Pn. Zaini Amnah bt. Adnan.
2 http://www.babycenter.com.my/a1048836/berpantang-urut-mengurut

Terdapat dua kaedah bertangas iaitu bertangas basah dan bertangas kering.

Bertangas basah dilakukan dengan merebus ramuan tangas terus didalam periuk. Kaedah ini dilakukan pada awal proses berpantang. Antara bahan yang digunakan sebagai ramuan tangas ialah asam gelugur, garam jantan, manjakani, daun sireh, daun inai dan halia.

Bertangas kering pula menggunakan batu sungai yang dipanaskan kira-kira 20 minit dengan api yang kecil. Kemudian ramuan tangas ditabur diatas batu panas tadi. Kaedah ini dilakukan pada penghujung proses berpantang.  Ramuan tangas ialah jintan hitam, kulit bawang putih, halba, manjakani, kemenyan wangi. 

Cara bertangas: 

Periuk diletakkan dibawah kerusi tangas. Ibu duduk diatas kerusi tangas dan badan diselubung. Pastikan wap atau asap sentiasa bergerak ke arah vagina. Lakukan senaman kemutan sepanjang proses ini untuk kesan yang lebih efektif. Tempoh bertangas lebih kurang 20 ke 25 minit.

Tujuan bertangas:

• membuang angin meroyan 
• mengecutkan vagina
• menyihatkan dan membetulkan kedudukan peranakan
• mengecutkan rahim
• memecahkan lemak
• melancarkan perjalanan darah
• mengeluarkan peluh busuk kotor
• menyembuhkan luka dan jahitan dengan segera

*Sumber Rujukan: Traditional Malay Confinement : Theory Of Bertungku, Tangas, Salai, Sauna, Bengkung, Barut, Pilis bt Pn. Zaini Amnah bt. Adnan.

Bertungku adalah asas kepada amalan berpantang bagi selepas bersalin dalam budaya Melayu. Sebelum berbengkung, wanita bertungku.

Sebab-sebab utama bertungku:

• mengecutkan rahim;
• mengeluarkan darah beku;
• memastikan semua kotoran dan toksin dikeluarkan daripada badan. 

Darah dan lendir (lokia) mestilah mengalir keluar sepanjang tempoh pantang 44 hari mengikut kepercayaan Melayu. Rahim tidak akan bersih sepenuhnya jika darah berhenti awal dan ini mengugat kesihatan.

Bertungku juga dipercayai dapat:

• memecahkan lemak;
• mengecutkan organ yang bengkak akibat bersalin;
• mengembalikan tubuh badan kepada keadaan asal;
• meguruskan badan.

Rahim juga disengkak ke atas untuk mengelakkan daripada rahim jatuh dan penyakit tombong di usia tua.
Tungku dibakar dan dibalut dengan daun serai, lengkuas, pandan, atau lain-lain, kemudian dilapiskan dengan kain. Bertungkulah selama sejam atau sekurang-kurangnya setengah jam.

Puerperium ialah tempoh 6 minggu selepas kelahiran, di mana pada  tempoh ini pelbagai perubahan yang berlaku semasa kehamilan kembali kepada keadaan sebelum hamil. Bagi masyarakat Melayu, tempoh ini dikenali sebagai tempoh berpantang.

Apa yang berlaku sepanjang tempoh berpantang? Fisiologi badan ibu mengalami perubahan seperti berikut:

• Sistem kardiovaskular kembali kepada keadaan normal dalam 2 minggu pertama. Beban tambahan pada hati daripada jumlah tambahan darah hilang selepas minggu kedua.

• Pada mulanya dinding faraj bengkak, kebiruan dan terjuih tetapi ia pulih dengan cepat walaupun masih sensitif selama 1 ke 2 minggu. Perineal edema (bengkak dikawasan antara lubang faraj dan lubang dubur) mungkin berterusan untuk beberapa hari.

• Selepas plasenta/uri keluar, rahim bersaiz seperti kandungan berusia 20 minggu, tetapi saiznya berkurang satu jari keluasan setiap hari berdasarkan pemeriksaan abdomen. Pada hari ke-12 rahim tidak boleh dirasai lagi. Menjelang tamat tempoh berpantang rahim hanya sedikit lebih besar daripada awal kehamilah

• Hari ke-3 hingga hari ke-4 pertama, lokia (darah nifas) terdiri daripada darah dan sisa-sisa lapisan rahim. Sepanjang tempoh hari ke-3 hingga hari ke-12 lokia berubah daripada warna merah-coklat kepada kuning. Kadang-kadang, lokia boleh menjadi merah sekali lagi untuk beberapa hari kerana darah beku pada penghujung pembuluh darah pecah.

*Sumber Rujukan : http://www.patient.co.uk/doctor/postnatal-care-puerperium

Tahniah anda bakal bergelar ibu. Bagi yang baru pertama kali pastinya begitu teruja. Hati berdebar-debar campur gembira. Bagaimana agaknya proses kelahiran nanti? Bagaimana keadaan selepas bersalin?

Apa yang perlu tahu? Terdapat 10 perkara lazim yang akan dialami oleh ibu selepas bersalin.

Kesakitan - Anda bekerja dengan keras semasa melahirkan bayi. Kemungkinan besar kepala, rahang dan leher akan berasa sakit. Mata menjadi merah, muka menjadi lebam, mungkin dialami disebabkan proses meneran. Biasanya perkara-perkara diatas akan hilang selepas beberapa hari. Jangan risau!

Sakit disebabkan pengecutan rahim - Sakit yang tajam seperti senggugut juga normal pada hari-hari awal selepas bersalin dan biasanya ia hilang selepas 3 hari. Proses pengecilan dan pengecutan rahim ini mengambil masa selama dua bulan. Prose ini memastikan rahim kembali kepada saiz normal, saiz sebelum anda mengandung.

Masalah ke bilik air - Pastinya anda berasa tidak selesa. Masalah untuk membuang air kecil dan air besar memang masalah yang sangat biasa dialami oleh ibu selepas bersalin. Ini disebabkan keseluruhan bahagian pelvis/ bahagian antara vagina dan lubang dubur (perineal) telah merenggang semasa melahirkan bayi. Proses penyembuhan memang mengambil masa. Minumlah air dengan banyak. Ubat pelembut najis juga sangat membantu ketika ini.

Susu badan - Bekalan susu biasanya tidak ada sekitar 3 - 4 hari selepas kelahiran. Jangan cemas atau takut bayi anda lapar. Secara normal berat bayi akan hilang 10 peratus dari berat kelahiran. Teruskan penyusuan. Susukan bayi anda setiap 2 jam susu akan keluar.

Payudara bengkak - Payudara akan bengkak apabila susu telah dihasilkan. Praktis penyusuan yang baik akan mengurangkan kebarangkalian payudara tersumbat. Mandi air panas atau beri tekanan sejuk atau panas pada payudara membantu ibu berasa selesa. Urutan yang betul di bahagian payudara juga dapat mengelakkan ibu daripada masalah ini.

Puting bengkak - Pada masa kini ,90% ibu memberi susu badan kepada bayi mereka. Dapatkan informasi bagaimana menyusu badan dengan betul. Anda boleh membaca atau belajar daripada rakann-rakan atau saudara mara yang lebih berpegalaman. Menukar posisi bayi ketika menyusu akan mengurangkan tekanan kepada puting. Pastikan juga anda melepaskan puting dengan perlahan bagi mengelakkan anda tercedera.

Pemulihan luka - Bagi ibu yang melalui episiotomi, perineal koyak atau C-section proses ini akan pasti akan dialami. Tisu mengambil masa untuk pulih. Pakar perubatan akan menasihati anda bagaimana untuk menjaga luka dan apakah aktiviti yang boleh atau tidak boleh dilakukan. Jangan takut!

Baby Blues - Antara 60 hingga 70 peratus ibu mengalami perasaan negatif atau 'mood swing' selepas melahirkan bayi. Kekalkan diet yang seimbang, dapatkan udara segar, berhenti berfikir yang tidak sepatutnya, dapatkan tidur yang cukup (tidur apabila bayi tidur) akan membantu mengurangkan simptom ini. Jika ia berlarutan lebih dari 14 hari berjumpalah dengan doktor anda untuk memastikan anda tidak mengalami "Post Partum Depression" iaitu gila meroyan.

Cemas - Pada peringkat masalah seperti jaundis, ruam kulit, kesukaran untuk minum dan hilang berat badan akan dialami oleh bayi. Masalah ini adalah normal dan tidak serius namun sering menyebabkan ibu cemas. Jika anda risau rujuklah kepada doktor anda untuk memastikan tiada masalah serius yang dihadapi oleh bayi.

Tekanan perkahwinan - Anda dan pasangan pastinya akan gembira menerima si kecil dalam keluarga. Namun begitu terdapat perubahan yang besar dalam rutin harian anda dan pasangan, Masalah emosi dan fizikal, kurang tidur dan risau tentang si kecil akan memberi tekanan pada perkahwinan. Gunakan kuasa komunikasi. Berbincanglah dengan pasangan anda supaya anda berdua menjadi ibu bapa yang bahagia.

Gambar Sumbangan David Castillo Dominici, FreeDigitalPhotos.net

Sumber Rujukan : https://www.internationalsos.com/clinicsinchina/en/documents/Parents_and_Kids_july_2012_10postnatal_probs_LW.pdf